การประเมินความสามารถด้านการทรงตัวและการเดินด้วยวิธี

Five Times Sit-to-Stand Test

การลุกขึ้นยืน 5 ครั้ง

เป็นการประเมินความสามารถในการทรงตัวแบบเคลื่อน ไหวที่เรียกว่า dynamic balance ซึ่งอาศัยการค้ำยันด้วยขาทั้งสองข้างพร้อมกัน เป็นการทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขาส่วนล่าง โดยดูจากความเร็วในการลุกและนั่งติดต่อกัน 5 ครั้ง ซึ่งสะท้อนถึงสมรรถภาพทางกายในการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น การลุกจากเก้าอี้ การลุกจากเตียง หรือการทรงตัวขณะเคลื่อนไหว แบบทดสอบนี้จะช่วยประเมินความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ จากความเสื่อมของสมรรถภาพร่างกายเมื่อมีการใช้งานอย่างต่อเนื่อง เช่น กล้ามเนื้อขาอ่อนแรง ความสามารถในการทรงตัวที่ลดลง

ก่อนเริ่มการทดสอบ ให้สอบถามผู้ทดสอบก่อนว่าพร้อมจะลุก-นั่ง 5 ครั้งหรือไม่ มีอาการปวดเข่าหรือไม่ และควรอธิบายให้ผู้ทดสอบเข้าใจถึงวัตถุประสงค์และขั้นตอนอย่างชัดเจน

แบบทดสอบนี้จะช่วยวัดความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา และความสามารถในการลุก-นั่งจากเก้าอี้ทั้งหมด 5 ครั้งติดต่อกัน

ให้ผู้ทดสอบนั่งตัวตรงบนเก้าอี้ เท้าทั้งสองข้างวางราบกับพื้นอย่างมั่นคง มือทั้งสองข้างไขว้กันและทาบไว้บนหน้าอก เก้าอี้ควรวางชิดกำแพงหรือผนัง หรือมีผู้ช่วยจับเก้าอี้ เพื่อป้องกันการเลื่อนขณะทำการทดสอบ เมื่อผู้ทดสอบอยู่ในท่าพร้อมแล้ว ให้ผู้ทดสอบลุกขึ้นยืนจนสุดและกลับลงนั่งจนก้นสัมผัสเก้าอี้ ทำทั้งหมด 5 ครั้ง โดยไม่หยุดพัก

ถ้าเป็นไปได้ แนะนำให้ผู้ทดสอบใช้ความเร็วสูงสุดเท่าที่มั่นใจ หรือทำได้เท่าที่มั่นใจโดยไม่เสียการทรงตัว เพื่อความปลอดภัยในการทดสอบ